Muhsin Bey

Bugünkü film yine sinemamızın kült mertebesinden bir kesit. Hani ölmeden önce izlenmesi gereken dedikleri türden. Dünyamın film izlemeden kurulu olan kısmının en önemli eksiklerinden bir tanesiydi Muhsin Bey. Kısacası, bir kilometre taşını daha birkaç saat önce geride bırakmış bulunuyorum. Filmi taraflı tarafsız herkesin beğendiği gibi bende oldukça beğendim. Zaten Şener Şen ismini duyduktan sonra insan beğenmese bile nasıl beğenmedim diyebilir ki. Sadece adının afişte yazılı olması bile o filmi beğenmek için bir sebep diye düşünüyorum. Yavuz Turgul ve Şener Şen'in oluşturduğu yönetmen-oyuncu ortaklığının da ilk halkası olarak göze çarpıyor Muhsin Bey. Pek çok sinema eleştirmeni ve seyircisine göre sadece Şener Şen'in en iyi filmi olarak adlandırılmayıp, sinemamızın sayılı birkaç yapımından biri olarak da oldukça saygı duyulan bir film. Yani izlemek için çok fazla sebep var.

Film 1987 yapımı. Filmin yönetmenliğini yapan Yavuz Turgul aynı zamanda filmin senaryosunu da kaleme alan isim olarak karşımıza çıkıyor. Sinemada, kendi adına ilk zamanlarda senarist olarak kendine yer bulan Yavuz Turgul'un ikinci yönetmenlik denemesi Muhsin Bey. Şener Şen'in ise Züğürt Ağa, Namuslu gibi tamamıyla kendi üzerinden dönen filmlerinden henüz birkaç yıl sonrası. Demek istediğim, ikisininde belli konularda çok fazla tecrübe sahibi olduğu dönemler değil. Ona rağmen birçok kişi en iyi projeleri derken eminim zorlanmıyordur. Başrol kadrosunda Şener Şen 'e eşlik eden isimler ise Uğur Yücel, Sermin Hürmeriç ve Osman Cavcı. Muhsin Bey'in müziklerini ise Atilla Özdemiroğlu yapmış. Ağır Roman'dan hatırlamak mümkün Özdemiroğlu'nu. Filmin yapımcısı ise Abdurrahman Keskiner.

Şener Şen, yıllardır bu piyasanın içinde olan, değerlerinden ödün vermeyen ve pek başarılı sayılamayacak bir organizatör olan Muhsin Bey karakterine hayat veriyor filmde. Başarısızlıktan ötürü dibe vurduğu bir günde, kıraathanede otururken adamın biri çıkagelir. Muhsin Bey'in değil ismini, cismini bile hatırlamadığı bir asker arkadaşının tanıdığı olan Ali Nazik(Uğur Yücel), türkücü olmak istemektedir. Muhsin Bey, ilk başta bu durumu reddedip Ali Nazik'i yanından kovsa bile, zamanla -yardımcısı olan Osman(Osman Cavcı)'nın da kendisini ikna etmesiyle- Ali Nazik'i türkücü yapmaya karar verir. Bu işe hayatını adar ve başarılı olmak için her şeyi yapar. Belki de hayatının projesidir Ali Nazik. Fakat başarıya giden yolda Muhsin Bey değerlerine ne kadar bağlı kalabilecektir, Ali Nazik kendisine ne kadar yardımcı olacaktır, değişen düzene Muhsin Bey ne kadar ayak uydurabilecektir...

Çekildiği sene düzenlenen Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Film, En İyi Senaryo(Yavuz Turgul), En İyi Erkek Oyuncu(Şener Şen) ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu(Uğur Yücel) dallarında ödüle sahip olan Muhsin Bey, İstanbul Film Festivali'nde de Jüri Özel Ödülü'nü kazanmış. Kendine sinema salonlarında yer bulmakta oldukça zorlanan film, yıllar geçtikçe bir efsane haline gelmiş.

Kendi yorumlarıma gelirsek, Muhsin Bey karakteri Şener Şen dışında biri tarafından mümkün değil canlandırılamazdı. Bunun sebebinden bir sonraki paragrafta bahsedeceğim. Türk Müziği'ne aşık ve hayatı Türk Müziği tadında yaşayan bir beyefendi. Hani belki de bir İstanbul Beyefendisi dedikleri türden. Değerlerinden ödün vermeyen tek başına bir adam. Uğur Yücel'in Urfa'dan türkücü olma hayaliyle İstanbul'a yeni gelmiş saf delikanlı karakteri de oldukça başarılı yazılmış. Hani roller Eşkıya filmindeki ile yer değişmiş gibi. Eşkıya'da Baran(Şener Şen) İstanbul'a gelip Cumali(Uğur Yücel)'ye sığınıyordu. Aslında Muhsin Bey ile yakaladıkları uyum yıllar sonra çekilecek Eşkıya'ya göz kırpmış sanki. Ali Nazik'in intihar etmek üzereyken Muhsin Bey tarafından kurtarıldığı sahnede sarılıp adım attıkları sahneye dikkat edin. Filmin özeti kesinlikle. Bunların dışında, 80'li yıllarda Türk Müziği'nin yerini alıp adeta bir çılgınlığa dönüşen Arabesk Müziği'ne göndermelerin ve eleştirilerin olduğu bir film. Baştan sona kadar Muhsin Bey, Ali Nazik'e "arabesk söylemek yok, nota öğren, solfej bilmeden olmaz" gibi söylemlerde bulunurken, buna karşılık Ali Nazik'in kısa yoldan bir şarkıyla ünlü olmak için direk olaya girmeye çabalaması, emrine amade kadınların hayalini kurması, bu yüzden arabeskte diretmesi aslında değişimden kaynaklı bir savaşı anlatır gibi.  

Gelelim filmle ilgili birkaç detaya. Yapımcı Abdurrahman Keskiner, Ertem Abisine giderek(Röportajında bahsettiği Ertem Abi, Ertem Eğilmez olsa gerek diye düşünüyorum) Şener Şen'in başrolde oynadığı bir film yapmak istediğini söyler. Ertem Abi'den izin çıkar ve Yavuz Turgul ile görüşülür. Bütün işlemler tamamlandıktan sonra oturulur ve hikâye oluşturulur. Yani Şener Şen hikâyede yer alan karaktere göre seçilmiş değil. Şener Şen'e göre bir karakter ve bir film oluşturulmuş. Nitekim iyi bir terzinin elinden kişinin tam üzerine göre dikilmiş bir takım elbise başarısında bir film olmuş. Şener Şen, Uğur Yücel, mekanlar, replikler, karakterler... Hepsi bir harikaydı. Uğur Yücel'in kendinizle gurur duyduğunuz herhangi bir şey var mı sorusuna verebildiği yegane cevap Muhsin Bey imiş. İşte o kadar harika ve gurur duyulası bir film.

Muhsin Bey, bizim sinemamızda ve edebiyatımızda yer alan, sayılı değişime ayak uydurma çabalarından biri olabilir diye düşünüyorum. Şener Şen'in en çarpıcı performanslarından biri olduğu kesin. Fikrimce Türk Sineması'nın en başarılı aktörü ve Muhsin Bey de hayat verdiği en başarılı karakterlerden bir tanesi. Değişim her zaman var olacağı için, Muhsin Bey'in senaryosu eskimeyecektir. Eskitemeden, defalarca  izlemeniz dileğiyle.

Uçurtmayı Vurmasınlar

Türk Sineması 'ndan, kendi adıma bir kilometre taşını daha geride bıraktım. Uçurtmayı Vurmasınlar 'ı seyretmeye niyetleneli uzunca bir zaman olmuştu ve dün nihayet bu konuyla ilgilenebildim. İzlenmesi gereken yerli filmler listemde en üst sıralarda yer alan, kitaptan uyarlanmış ve hatta film olarak kitabının önüne geçmiş, bol ödüllü, 1989 yapımı bu filmi izledim ve oldukça beğendim. Anlatıldığı kadar iyi buldun mu diye sorarsanız, ne anlatıyorlar bilemiyorum ama filmin çok başarılı olduğu ve boğazınızın belli yerlerde düğümlendiği bir gerçek.

Uçurtmayı Vurmasınlar, Feride Çiçekoğlu 'nun aynı adlı romanından uyarlama bir film. 1989 yılında yapılan filmin yönetmenliğini Tunç Başaran yapmış. Başrollerde ise Nur Sürer ve Ozan Bilen 'i seyrediyoruz. Ozan Bilen, sonraları Kader, Girdap gibi ses getiren filmlerde de kendine yer bulmuştu. O yıllarda henüz çok küçük yaşlarda ve o çocuk haliyle adeta döktürmüş. Tıpkı İnci rolünde ki Nur Sürer gibi.

İnci, siyasi suçtan ötürü hapse girmiştir. Kocasının suçunu üstlenen Fatma 'nın oğlu olan Barış ile bir diyalog kurar. Özgür olmak ile esir olmak arasında bulunan kavramları Barış 'ın dünyasından aktaran filmde, Barış günün birinde bir uçurtma görür ve artık dünyası bambaşka bir boyuta ulaşır. Özgürlük bir uçurtmadır, onu uçurmak için resimli kitaplarda bulunan büyük çayırlara ihtiyaç vardır ve en önemlisi İnci bir uçurtma olabilecek midir yoksa olamayacak mıdır? O uçurtmayı vurmak isteyenler de vardır elbet.

Uçurtmayı Vurmasınlar, yapıldığı dönem oldukça ses getirmiş. Aslında sadece o dönem değil, sinemamızın tarihinin ses getiren yapımlarından bir tanesi aynı zamanda. 1989 'da Altın Portakal yarışında En İyi Film, En İyi Kadın Oyuncu(Nur Sürer), En İyi Senaryo(Feride Çiçekoğlu) gibi önemli ödüllerin sahibi olan Uçurtmayı Vurmasınlar, uluslararası platformda da önemli ödüllerin sahibi olmuş. Siyasi bir dönemde bahsetmesine rağmen siyasi bir raya girmemesi ve insanı filme adapte eden konunun sadece Barış 'ın gözünden, uçurtmaya bağlı bir özgürlük anlayışı olması filmin en önemli başarısı bence.

Yazımı fazla uzatmadan bitireyim. Film oldukça başarılı ve son dönemde izlediğim hemen hemen bütün yerli yapımlar gibi Uçurtmayı Vurmasınlar 'ı da çok beğendim. Pek çok yerde okuyabilme ihtimaliniz olan sinema tarihimizin en iyi filmi gibi yorumlar mevcut. Tıpkı Bir Zamanlar Anadolu 'da filmini yazarken o film için dediğim gibi bence bu filmde bir numara değil. Aklımda bulunan bir numarayı(izlediklerim içerisinde) yakın zamanda bloga yazmayı düşünüyorum. Uçurtmayı Vurmasınlar, bir numara olmasa bile emin olun herkes için ilk 10, ilk 20 filmden biri olabilecek nitelikte. En kısa zamanda izlemeniz dileğiyle. İyi seyirler.