Vikings

Dizilerle pek aram yoktur. Finalini gördüğüm tek yabancı dizi Breaking Bad mesela. Diziye harcanan süre içerisinde okunabilecek kitapları, izlenebilecek filmleri düşündükçe daha da uzaklaşmışımdır hep ama son dönemde biraz farklı ilerliyorum. Çok sayıda dizi takip etmeye başladım ki bunlardan ilgimi en çok çeken Vikings'i yazmak istedim. Dizinin dördüncü sezonu henüz bitti ve artık beşinci sezonu büyük merakla bekliyoruz. Patronumun Sense8, Shameless, Da Vinci's Demons gibi dizilerle birlikte bana ısrarla önerdiği dizilerden Vikings. Bu konuda çok şanslıyım. Dizilerden, filmlerden, kitaplardan konuşabildiğim, tavsiye edebildiğim ve tavsiyesini dinleyebildiğim bir patronum var ki herkese nasip olmaz. Özellikle günde dokuz saatinizi birlikte geçirdiğinizi düşününce şansın boyutu çok daha anlaşılır oluyor. Yazıya başlamadan önce çok kritik olmasa da yüzeysel olarak spoiler içereceğini hatırlatmak isterim. 

Vikings, isminden tahmin edilmesi zor olmayacak şekilde tarih boyunca çok merak edilmiş, saygı duyulmuş, pek çok ülkede pek çok dalda konu olmuş, bugünkü İskandinav Ülkeleri'nde yaşayan insanların ataları olan Vikingler'den bahsediyor. Dizinin omurgasında Vikingler'in savaşçı kralı Ragnar Lothbrok var. Ragnar, IX. Yüzyıl döneminde İngiltere ve Fransa'ya yaptığı akınlarla Avrupa'ya korku salmış bir Viking kralı. Dizinin başında Ragnar bir çiftçi ve savaşçıdır. Vikingler, yılın belli döneminde gidebilecekleri noktalara seferler düzenliyorlar ki bu noktalar mesafe ve iklimsel koşullar açısından bugünkü tabirle daha garanti görülen yerlerdir. Ragnar açık denizlerde yön bulmanın bir yöntemini öğrenir. Bu şekilde İngiltere'ye sefer düzenleyebileceklerini ve daha fazla ganimetle dönebileceklerini düşünür fakat fikirleri Lord'un pek hoşuna gitmez. Ragnar, izinsiz olarak bir grup savaşçıyı da yanına alarak İngiltere'ye bir sefer düzenler ve korumasız bir kiliseyi yağmalayarak çok değerli ganimetlerle geri döner. Hikâye bu tema üzerinden yönünü bulur ve Ragnar ile birlikte yükselir. 

Söz konusu bir dönem dizisi olduğu zaman hikâyeye saygı duymak adına gerçeğe bağlılık oldukça önemlidir. Toplumsal yaşam, olayların ve karakterlerin tutarlılığı, aynı zamanda tarihsel dönem ile tutarlılığı, olayların gerçekliği gibi konulara dikkat edildiği ölçüde seyirci de saygı duyar. Elbette fantastik kurguları ayrı tutuyorum. Bu duruma ne kadar sadık kalındığını bilemiyorum ama internet üzerinden yaptığım üstünkörü araştırmalara göre hikâyeye sadakat önemli ölçüde sağlanmış Vikings'te. Bunların içinde benim ilgimi oldukça çeken kısımlar; dinsel ögeler, kadının o dönem Viking toplumundaki konumu, Vikingler'in dış görünüşü, anlayışları, yaşam tarzları gibi konular. Detaylandırmadan önce çekimlerin İrlanda'da gerçekleştiğini ve Kuzey'in soğuk, puslu, karlı ikliminin başarıyla ekrana yansıtıldığı da bir not olarak burada dursun. Bir dönem Kıvanç Tatlıtuğ'un da Vikings'te birkaç bölüm oynayacağı konuşulmuştu ama gerçekleşmedi en azından şimdilik. Fikrimce çok yakışır, umarım bir gün görme şansını elde ederiz.

Dizinin dinsel ögeleri oldukça ön plana çıkardığını söylemek mümkün. İlerleyen sezonlarda özellikle Floki ve Atheltsan karakterleri üzerinden bu yönde çok fazla işleyiş söz konusu. Vikingler, dizide "Pagan" olarak yorumlanıyor. Paganizm ve pagan tam olarak ne ifade ediyor bilemiyorum anladığım bir konu değil ama ben anlatılan Viking insanlarını "Çok tanrılı" olarak tanımlayabilirim. Dizinin hemen başındaki İngiltere'de yapılan kilise yağması sırasında, Ragnar kendi dillerini bildiğini fark ettiği Rahip Atheltsan'ı köle alarak ülkesine getirir. Zaman içinde aileden birine dönüşen Atheltsan bununla da kalmaz ve Viking savaşçıları ile birlikte baskın ve yağmalara da katılır. Bu dinsel tema konusunda olayın Hristiyanlık boyutundaki en önemli karakter Atheltsan. Ragnar ile birbirlerine çok iyi iki dost olurlar ve inançlarından etkilenirler ki bu etkilenme süreci iki taraf adına da oldukça belirgin olarak seyircisine aktarılıyor. Dizinin üçüncü sezonu ileri seviyede bir Hristiyanlık propagandası ile geçiyor. Vikingler'in Hristiyanlık'a geçişi ise dizide henüz karşılaştığımız bir şey değil ki tarihte de ne zaman geçiş yaptıklarını bilmiyorum. Vikingler'in din adamlarına, dinlerine, tanrılarına çok saygı duyduğunu dizide görüyoruz ki bu saygının seviyesine bağlı olarak senaryoda önemli kırılma anları da mevcut. Bunların dışında kâhinleri de var ve neredeyse her karakter geleceği ile ilgili bir şeyler öğrenmek adına kâhinden yardım istiyor. Fakat bu konuda olumsuz bir eleştirim var: bir süre sonra kâhinin her söylediğinin gerçek olduğunu fark etmek dizinin gelecek bölümlerini tahmin edilebilir kılıyor.

Kadının toplumdaki yerine gelirsek bu kısım bende çok net değil. Fazla detaycı düşünmeyen biri konuya benim kadar takılmayabilir. Bunun en önemli sebebi de dizinin Ragnar'la birlikte ana karakteri olan Lagertha'nın bir savaşçı olması ve bunun da ötesinde savaşçılığının ve güzelliğinin de etkisiyle mükemmel bir dizi karakteri olarak karşımıza çıkması. Katheryn Winnick hayran olunacak, âşık olunacak kadar güzel bir kadın ki dizide hayat verdiği Lagertha karakteri ile bambaşka bir boyutta olduğunu söylemek mümkün. Kadınlar eşlerini seçebiliyor, Kraliçe'nin hakları Kral ile neredeyse eşit seviyede, lord olabiliyorlar, savaş ve yağmalara katılıyorlar, hatta kocalarını terk ettiklerini bile gördük. Bunlara karşılık, çok eşlilik pek göze çarpmasa da olabileceğini görebiliyoruz dizide. Erkeğin sözüyle kadın geri planda kalabiliyor vs. Dediğim gibi bu geri planda kalma, başka bir kadınla evlenebilme gibi konular biraz detay olarak kalsa bile dikkatlerden kaçmıyor. Ama gerçekten merak uyandırıcı, eminim izleyen pek çok kişi kadınlarla ilgili detayları ilgi çekici bulacaktır.

Günlük yaşamlarında savaşçı ve göçebe bir ırk. Bu açıdan bize de benziyorlar aslında ki altyazıda barbar kelimesini de bol bol görüyoruz. Anlaşılan Avrupa'nın "Üstün" ırkları bizim gibi Vikingler'i de uzunca bir süre yaftalamışlar ki haksız sayıldıklarını söylemek zor. Yazılı eser yok, daha doğrusu yazı olmadığı için herhangi bir eser yok. Dizide bu konudan bahsedildiği gibi gerçekte de bu sebepten ötürü Vikingler'in o dönemini araştırmak oldukça zormuş. Vikingler isimli bir çizgi film vardır ve benim yaş grubum çocukluğundan hatırlayacaktır. Özellikle o çizgi filmin etkisiyle hep çift boynuzlu miğfer taktıklarını düşünmüşüzdür ama böyle bir miğfer kullanmak bir yana neredeyse hiç miğfer kullanmamışlar ki dizide de pek miğfer görmedik. Başlıca savaş silahları balta, denizcilikte ve gemi yapımında çok iyiler. Avrupa'ya düzenledikleri baskınlarda bu gemiler çok önemli rol oynuyor. Bugün olduğu gibi o dönemde de uzun boylu, atletik, iri yapılı bir ırk görünümündeler.

Vikings'i oldukça ilgiyle takip ediyorum ve insanlara da şiddetle tavsiye ediyorum. Savaşçı bir ırk, dönem dizisi, Vikingler gibi tarihin en önemli toplumlarından birini anlatıyor olması vb. sebepler yeterince ilgi oluşturuyor zaten. Babamın dizinin ismini gördükten sonra "Vikingler'i mi anlatıyor bu dizi öyleyse ben de izleyeyim" dedikten sonra akşamdan sabaha ilk sezonu bitirene kadar uyumadığını ve ertesi gün işe geç gittiğini de bir not olarak aktarayım. Sanırım dizinin ne kadar sürükleyici, keyifli ve seyir zevki yüksek olduğunu buradan anlayabiliriz. Ayrıca kendisi Lagertha'ya âşık olmuş olup düşüncelerini insanlarla paylaşmaktadır. Kıyaslamak ne kadar doğru emin değilim ama Game of Thrones'un ortalığı kasıp kavurduğu şu günlerde Vikings'i defalarca kez tercih ederim. Eğer bir yerden başlayabilirseniz Lagertha'yı gören erkeklerin ve Ragnar'ı gören kadınların diziden kopması çok kolay olmayacaktır.